اگر قصد فعالیت در حوزه تجارت خارجی را داشته باشید، بدون شک نگرانی از نابودی سرمایه یکی از مهمترین دغدغه‌های شماست. خریداری بیمه باربری صادراتی و وارداتی یک گام بزرگ برای به حداقل رساندن ریسک سرمایه محسوب می‌شود. یک بیمه معتبر علاوه بر تضمین سرمایه نقش پررنگی در تثبیت چهره شما به عنوان یک تاجر حرفه‌ای دارد و می‌تواند در بستن قراردادهای بیشتر و بهتر در آینده به شما کمک کند. اما بیمه باربری دقیقا چه کاربردی دارد و یک تجارت‌گر باتجربه در هنگام خرید این بیمه به چه نکاتی توجه می‌کند؟ برای پاسخ به این سوالات و آشنایی با نکات کاربردی در خصوص خریداری بهترین بیمه باربری صادرات و واردات با ما همراه باشید.
حتی با وجود پیشرفت صنایع حمل و نقل در قرن حاضر، ریسک آسیب دیدن کالاها در مسیر جابه‌جایی از مبدا به مقصد همچنان یکی از مهمترین آسیب‌های فعالیت تجاری است. بیمه باربری و حمل و نقل کالا بیمه‌ای است که در جبران این خسارت‌ها مشتریان خود را حمایت می‌کند. شرکت‌های بیمه با دریافت درصد ناچیزی از ارزش کالای مورد نظر به عنوان حق بیمه، متعهد می‌شوند تا خسارت‌های مالی رخ داده در مسیر حمل و نقل را جبران کنند.
اگر شما قصد حمل و فروش کالا به کشورهای خارجی را داشته باشید، به اصطلاح به بیمه‌نامه صادرات کالا نیاز خواهید داشت. به طور معکوس اگر بخواهید کالایی را از کشورهای خارجی وارد کشور کنید باید بیمه باربری وارداتی برای کالا تهیه کنید. هر دو بیمه صادرات و واردات، تنها خسارت‌های مربوط به حمل و نقل در مسیر مشخصی را پوشش می‌دهند که بر اساس پروفرما و ثبت سفارش تعیین می‌شود. تمامی مبادی ورودی کالا می‌باید در بیمه‌نامه درج شوند. اگر مسیر حرکت بدون اطلاع شرکت بیمه‌گر تغییر کند، شرکت بیمه هیچ خسارتی را پوشش نخواهد داد.
هر قرارداد صادرات یا واردات، یک طرف خریدار و یک طرف فروشنده دارد. اینکه چه کسی باید بیمه باربری را تهیه کند به شرایط قرارداد (اینکوتِرمز) و نوع حمل بار بستگی دارد. اما به طور کلی توصیه می‌شود اگر قصد صادرات دارید خود شما خرید بیمه بار صادراتی را بر عهده بگیرید. زیرا تا قبل از دریافت کالا و پرداخت کامل هزینه‌های خرید باربری، اهمیت سلامت محصولات برای خریدار چندان مطرح نیست و اگر حادثه‌ای رخ دهد، بخش اصلی خسارت متوجه فروشنده خواهد بود. به همین دلیل ممکن است خریدار برای رفع تکلیف یک بیمه ضعیف با پوشش‌های ناکافی تهیه کند.
در نهایت چه فروشنده باشید و چه خریدار توصیه می‌کنیم پس از خریداری یک بیمه معتبر، آن را به زبان انگلیسی ترجمه کرده و به تایید سفارت کشور مقصد برسانید. اینکه یک کپی از بیمه‌نامه ترجمه شده در اختیار طرف معامله خود قرار دهید چهره‌ای حرفه‌ای از شما ارائه داده و به افزایش اعتبار شما در این حوزه کمک می‌کند.
خطرات احتمالی در شیوه‌های مختلف حمل و نقل اندکی با هم متفاوت است. به همین دلیل بیمه‌های حمل و نقل با توجه به نحوه حمل کالا نیز با هم متفاوت هستند و به چهار دسته زمینی، ریلی، دریایی و هوایی تقسیم می‌شوند. به عنوان مثال، بیمه حمل و نقل دریایی کالا خطرات رایج در حمل با کشتی مانند خسارت همگانی یا خسارت مستقیم را پوشش می‌دهد. بیمه حمل و نقل هوایی نیز بر اساس مشخصات بار همچون نوع بار، وزن، حجم و نوع بسته‌بندی و پروفرما صادر می‌شود.
انواع بیمه‌نامه از نظر میزان پوشش خطرات و آسیب‌ها در سه سطح درجه‌بندی می‌شوند. کلوز A بیشترین میزان پوشش را دارد و کلوز C کمترین میزان خطرات را پوشش می‌دهد؛ کلوز B نیز در حد فاصل این دو کلوز بوده و قسمتی از خطرات را پوشش می‌دهد. به طور طبیعی قیمت بیمه باربری وارداتی و صادراتی کلوز A بالاتر خواهد بود. در ادامه با جزئیات بیشتری به معرفی خسارت‌های تحت پوشش هر یک از این کلوزها می‌پردازیم.
همان طور که اشاره شد، کلوز C حالت پایه و ارزان‌ترین کلوز بیمه باربری است و خطرات محدودی را پوشش می‌دهد. به عنوان مثال مواردی همچون خرد شدن کالا تحت پوشش این کلوز نیستند. با خرید بیمه نامه باربری وارداتی با شرایط C شرکت بیمه در برابر جبران خسارت‌های زیر تعهد خواهد داشت.
کلوز B در بیمه باربری صادراتی و وارداتی تمامی خطرهای بیمه شده در کلوز C را تحت پوشش قرار می‌دهد. اما تعدادی از خطرات اضافه نیز تحت پوشش این کلوز قرار می‌گیرند که در ادامه به آن می‌پردازیم.
کلوز A گران‌ترین نوع بیمه باربری است که ممکن است در نگاه اول هزینه آن اندکی بالا به نظر برسد. اما با در نظر گرفتن اعتباری که به همراه دارد و افزایش کیفیت خدمات بیمه، ارزش سرمایه‌گذاری دارد. این کلوز به جز استثنائات، تقریبا تمامی خطرات کلی و جزئی ممکن برای بار را پوشش می‌دهد. در بخش‌های بعدی به استثنائاتی که تحت کلوز A قرار نمی‌گیرند اشاره خواهیم کرد.
با انتخاب این پوشش در بیمه نامه باربری حمل کالای وارداتی و صادراتی شرکت بیمه تنها به شرطی خسارت‌های وارده را جبران خواهد کرد که حوادثی مانند آتشسوزی وسیله نقلیه، سقوط هواپیما و غرق شدن کشتی باعث شود محموله بیمه شده به طور کامل در یک مرحله از بین برود. این پوشش ارزان‌ترین نوع پوشش بیمه‌ای است که پوشش تشریفاتی نیز نامیده می‌شود.
شاید بارها در اطرافیان خود دیده یا شنیده باشید که بعضی از اشخاص با وجود اینکه بیمه خریداری می‌کنند، اما در هنگام روبه‌رو شدن با حوادث نمی‌توانند خدمات خوبی از شرکت بیمه دریافت کنند. یکی از علت‌های بروز این مشکل دقت نکردن به میزان پوشش‌ها در کلوزهای مختلف بیمه‌ای و خریداری کلوزهایی با پوشش ناکافی است.
از زمان حرکت کالا از مبدا تعیین شده در قرارداد بیمه، تعهد بیمه‌گر در قبال خسارت‌های وارده به بار آغاز می‌شود. طول مدت اعتبار بیمه نامه باربری صادراتی و وارداتی به کلوز بیمه‌ای و شیوه حمل و نقل بستگی دارد.
برای کلوزهای A و B و C، در حمل و نقل زمینی و دریایی اعتبار بیمه‌نامه ۶۰ روز است و در صورتی که بار به صورت هوایی حمل شود اعتبار بیمه‌نامه ۳۰ روز خواهد بود. اگر کالا زودتر به مقصد برسد اعتبار بیمه‌نامه به اندازه زمان رسیدن به مقصد خواهد بود.
اگر تاخیر در حمل‌ونقل باعث شود زمان رسیدن کالا به مقصد بیشتر از ۶۰ روز (برای حمل زمینی و دریایی) یا ۳۰ روز (برای حمل هوایی) طول بکشد، لازم است بیمه‌نامه را تمدید کنید.
در صورتی که بیمه‌نامه از نوع پوشش شرط تلف کامل کالا (Total Loss) باشد، اعتبار بیمه از زمان شروع حرکت کالا تا رسیدن به مرز ورودی کشور مقصد خواهد بود.
با توافق طرفین امکان خریداری بیمه‌نامه باربری با اعتبار ۹۰ روزه نیز وجود دارد که بیشتر در خصوص حمل‌ونقل دریایی و زمینی کاربرد دارد.
شرکت بیمه تنها مسیر تعیین شده در قرارداد را پوشش می‌دهد. در صورتی که مسیر حرکت یا عبور کالا را تغییر دهید، اعتبار بیمه‌نامه پایان خواهد یافت. همچنین از زمان صدور بیمه‌نامه، برای حرکت کالا حدود ۲ سال فرصت دارید. در غیر این صورت بیمه‌نامه منقضی خواهد شد.
تمدید بیمه‌نامه با درخواست کتبی بیمه‌گزار و صدور یک الحاقیه قابل انجام است. شرط تمدید بیمه‌نامه این است که بیمه شما منقضی نشده باشد و برای مدت معینی قصد تمدید آن را داشته باشید.
فرآیند پرداخت خسارت بیمه باربری صادراتی می‌تواند بسیار زمانبر و طولانی باشد. در چنین شرایطی دقت در تهیه مدارک و کامل بودن اسناد مورد نیاز، تاثیر چشمگیری در افزایش سرعت انجام مراحل اداری و دریافت خسارت خواهد داشت. به همین دلیل توصیه می‌کنیم یکی از اولین اقدامات شما پس از وقوع حادثه، تماس با مشاوران حرفه‌ای در راهنمای بیمه باشد تا بتوانید مدارک لازم را به طور کامل تهیه کنید.
مدارکی که برای اعلام خسارت نیاز دارید در هر یک از شرکت‌های بیمه و برای روش‌های مختلف حمل کالا متفاوت است. مهمترین اسنادی که معمولا برای درخواست خسارت از شرکت بیمه لازم هستند شامل موارد زیر است:
پس از بروز حادثه شما باید در مهلت معینی که شرکت بیمه مشخص کرده است نسبت به اعلام خسارت اقدام کنید. به عنوان مثال این مدت در بیمه ایران ۵ روز است. در نامه اعلام خسارت باید شماره بیمه‌نامه، نوع خسارت و محل وقوع خسارت درج شده و تحویل «اداره خسارت بیمه‌نامه‌های باربری» شود. پس از ثبت اطلاعات نامه در اداره خسارت، مراحل رسیدگی به پرونده به طور خلاصه به شرح زیر خواهد بود.
- اداره خسارت برای برآورد خسارت‌های وارده یک کارشناس به محل وقوع حادثه اعزام خواهد کرد.
- پس از تهیه صورت‌جلسه و تصاویر حادثه توسط کارشناس، بیمه‌گزار نسبت به تکمیل مدارک پرونده اقدام می‌کند. مدارک مورد نیاز توسط اداره خسارت تعیین می‌شود و شامل بارنامه حمل، فاکتور خرید، صورت بسته‌بندی و موارد دیگر است.
- اداره خسارت پس از طی مراحل اداری مدارکی مانند حکم کارشناسی، تصاویر حادثه، فرم صورت محاسبه بیمه باربری، حواله خسارت بیمه باربری و رسید دریافت چک را در اختیار شما قرار خواهد داد.
بعد از دریافت مدارک فوق از اداره خسارت، لازم است بیمه‌گزار «رسید دریافت چک» را با مهر و امضای مجاز شرکت خود ممهور کند.
- در نهایت برای دریافت چک خسارت، لازم است یک نسخه از «حواله خسارت» و «رسید دریافت چک» را به اداره کل حسابداری و آمار تحویل دهید تا چک به مبلغ خسارت صادر شود.
همان طور که در معرفی کلوز A به عنوان کامل‌ترین کلوز بیمه باربری اشاره شد، برخی از خسارت‌ها تحت هیچ شرایطی تحت پوشش بیمه باربری قرار نمی‌گیرد و جزء استثنائات بیمه باربری محسوب می‌شوند. خسارت‌های خارج از تعهدات شرکت های بیمه در بیمه نامه های باربری بین المللی به شرح زیر است.
اولین قدم برای خریداری یک بیمه‌نامه خوب، مشاوره و انتخاب کلوزها و پوشش‌های مناسب است. برای این منظور کافیست با کارشناسان راهنمای بیمه تماس بگیرید تا در کمترین زمان، اطلاعات مورد نیاز خود را به سادگی به دست آورید.
پس از مشاوره و استعلام برای صدور بیمه لازم است «فرم خرید بیمه» را تکمیل و درخواست خود را به صورت رسمی ثبت کنید. در هنگام خرید بیمه‌نامه ارائه پروفرما و برگه ثبت سفارش برای دسترسی به اطلاعات زیر ضروری است:
اطلاعات فوق مبنای محاسبه نرخ صدور بیمه باربری وارداتی و صادراتی قرار خواهند گرفت. هر چقدر اطلاعات دقیق‌تری در این مرحله در اختیار شرکت بیمه قرار دهید، در صورت بروز خسارت خدمات بهتری از شرکت بیمه دریافت خواهید کرد. به طور متقابل، اطلاعات ناقص می‌تواند شما را از حمایت بیمه محروم کند. به عنوان مثال، اگر یکی از وسایل حمل و نقل در قرارداد ذکر نشده باشد و در این مرحله حادثه‌ای رخ دهد، شرکت بیمه خسارتی به شما پرداخت نخواهد کرد یا خسارت کمتری را پرداخت خواهد کرد.
در برخی موارد خاص برای صدور بیمه‌نامه، بازدید کارشناسان فنی از محل مورد بیمه لازم است. به طور کلی در باربری‌ها اگر کشتی لاینر نباشد و بار حمل شده خاص باشد، بنابر تشخیص بیمه‌گر ممکن است بازدید از بار در دستور کار قرار گیرد.
در نهایت پس از ثبت درخواست و بازدید کارشناسان، حق بیمه شما اعلام خواهد شد. در صورت موافقت با نرخ بیمه و پرداخت حق بیمه، بیمه‌نامه شما در کمترین زمان صادر خواهد شد.
کارشناسان حرفه‌ای بیمه یک اصطلاح معروف دارند که نخریدن بیمه از خرید بیمه ضعیف بدتر است؛ چون شما هزینه بیمه را پرداخت می‌کنید، ولی در هنگام نیاز نمی‌توانید از مزایای آن استفاده کنید. بنابراین مهم است که برای خرید بیمه باربری صادراتی و وارداتی از یک مشاوره حرفه‌ای و باتجربه برای انتخاب پوشش‌های متناسب با نیاز خود کمک بگیرید.
شما می‌توانید با مراجعه به فرم پیشنهاد بیمه باربری وارداتی - صادراتی از اطلاعات مورد نیاز برای صدور بیمه‌نامه مطلع شوید. در نهایت برای استعلام و مشاوره کافیست با ما تماس بگیرید و درخواست خرید خود را ثبت کنید. کارشناسان مجرب ما آماده ارائه اطلاعات کامل با جزئیات دقیق، نرخ تقریبی حق بیمه بر اساس فرمول محاسبه حق بیمه باربری کالا و راهنمایی برای انتخاب بهترین بیمه‌نامه برای شما هستند.